Tranh dân gian là một bộ phận quan trọng của mỹ thuật dân gian Việt Nam, góp phần không nhỏ vào việc lưu giữ các vốn văn hóa cổ xưa của dân tộc, khiến cho đời sống tinh thần của nhân dân ta thêm phong phú và đa dạng.
Là sản phẩm của trí tuệ tập thể qua nhiều thế hệ, tranh dân gian Việt Nam đã xuất hiện từ lâu đời, đến thời nhà Mạc (thế kỷ 16) đã trở nên phổ biến và phát triển rực rỡ nhất vào thế kỷ 17 - 18. Đến nay, dưới sự tác động của nền kinh tế thị trường, nhiều dòng tranh đã bị thu hẹp hoặc ngừng hoạt động.
Địa bàn làm tranh dân gian dàn trải trong cả nước nhưng dựa theo phong cách nghệ thuật, nội dung thể hiện, kỹ thuật in vẽ cùng với nguyên vật liệu, tranh dân gian được quy thành một số dòng tranh gọi theo tên những địa danh sản xuất. Nổi tiếng hơn cả là các dòng tranh: Đông Hồ (Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), Kim Hoàng (Hà Tây), làng Sình (Huế)... Nhìn chung, tranh dân gian Việt Nam rất hồn nhiên, thiên về trực cảm và không phụ thuộc vào các phép viễn cận hay tỷ lệ mực thước; nội dung và hình thức độc đáo, phản ánh sinh động và rõ nét đời sống xã hội và tầm hồn, thẩm mỹ của nhân dân ta.
Chuyên đề “Nét mộc” sẽ giới thiệu một số tác phẩm tiêu biểu từ hai dòng tranh dân gian nổi tiếng: Đông Hồ và Hàng Trống. Hai dòng tranh ưu tú này có truyền thống từ lâu đời và vẫn duy trì được sức sống bền lâu đến nay, bởi sắc thái bình dị, mộc mạc riêng của nông thôn và thị thành miền Bắc đã được thể hiện vô cùng đặc sắc và thú vị.